Odbudowa mikrobiomu z utraconymi gatunkami – dzięki jogurtowi z L. reuteri

Bijgewerkt op 9 juli 2025

 

Recept: L. reuteri-yoghurt zelf maken

Nadat we de fascinerende gezondheidsvoordelen van L. reuteri hebben bekeken, volgt nu het praktische deel: het maken van een probiotische yoghurt – ook geschikt voor mensen met lactose-intolerantie (zie de aanwijzingen hieronder).

 

Ingrediënten (voor ca. 1 liter yoghurt)

  • 1–4 capsules L. reuteri-probioticum à 5 × 10⁹ KBE (minstens 5–20 miljard kiemen)

  • 1 el inuline (alternatief: GOS of XOS bij fructose-intolerantie)

  • 1 liter (bio) volle melk, 3,8 % vet, ultra-hoog verhit en gehomogeniseerd of H-melk 3,5 %

    • (Hoe hoger het vetgehalte van de melk, des te dikker wordt de yoghurt)

Opmerking:

  • 1 capsule L. reuteri, minstens 5 × 10⁹ (5 miljard) CFU (en)/KBE (de)

    • CFU staat voor colony forming units – in het Nederlands: kolonievormende eenheden. Deze maateenheid geeft aan hoeveel levensvatbare micro-organismen in een preparaat aanwezig zijn.

 

Aandachtspunten bij melkkeuze en temperatuur

  • Geen verse melk gebruiken – die is niet stabiel genoeg voor de lange fermentatietijden.

  • Ideaal is H-melk (houdbare, ultra-hoog verhitte melk): die is kiemvrij en kan direct worden gebruikt.

  • De melk moet kamertemperatuur hebben – of voorzichtig in een waterbad op 38 °C (100 °F) worden verwarmd. Hogere temperaturen vermijden: vanaf ongeveer 44 °C raken de probiotische culturen beschadigd of worden ze vernietigd.

 

Bereiding

  1. L. reuteri-capsules openen en het poeder in een kleine kom doen.

  2. Per liter melk 1 el inuline toevoegen – dit dient als prebioticum en bevordert de bacteriegroei. Voor mensen met fructose-intolerantie zijn GOS of XOS geschikte alternatieven.

  3. 2 el melk in de kom doen en alles grondig roeren zodat er geen klontjes ontstaan.

  4. De rest van de melk erdoor roeren en goed mengen.

  5. Het mengsel in een fermentatiegeschikt vat gieten (bijv. glas).

  6. In de yoghurtmaker plaatsen, temperatuur op 38 °C (100 °F) instellen en 36 uur laten fermenteren.

 

Waarom 36 uur?
De keuze voor deze fermentatieduur is wetenschappelijk onderbouwd: L. reuteri heeft ongeveer 3 uur per verdubbeling nodig. In 36 uur zijn dat 12 verdubbelingscycli – dat komt neer op een exponentiële vermeerdering en een hoge concentratie probiotisch actieve kiemen in het eindproduct. Bovendien stabiliseren door de langere rijping de melkzuren en worden de culturen bijzonder weerbaar.

 

Tips voor perfecte resultaten

  • De eerste batch is meestal nog wat vloeibaarder of korreliger. Gebruik 2 el van de vorige batch als starter voor de volgende ronde – met elke nieuwe batch verbetert de consistentie.

  • Meer vet = dikkere consistentie: hoe hoger het vetgehalte van de melk, des te romiger wordt de yoghurt.

  • De afgewerkte yoghurt is in de koelkast tot 7 dagen houdbaar.

 

Aanbevolen consumptie:
Geniet dagelijks van ongeveer een halve beker (ca. 125 ml) yoghurt – het liefst regelmatig, idealiter bij het ontbijt of als tussendoortje. Zo kunnen de aanwezige microben zich optimaal ontwikkelen en je microbioom duurzaam ondersteunen.

 

 

Yoghurtbereiding met plantaardige melk – een alternatief met kokosmelk

Wie vanwege lactose-intolerantie overweegt om voor de bereiding van L. reuteri-yoghurt liever naar plantaardige melk­alternatieven te grijpen, kan gerust zijn: dat is in de meeste gevallen niet nodig. Tijdens de fermentatie breken de probiotische bacteriën het grootste deel van de aanwezige lactose af – de uiteindelijke yoghurt is daarom vaak goed verdraagbaar, zelfs bij lactose-intolerantie.

 

Wie echter om ethische redenen (bijv. als veganist) of vanwege gezondheids­bezwaren tegen de in dierlijke melk aanwezige hormonen melkproducten wil vermijden, kan teruggrijpen op plantaardige alternatieven zoals kokosmelk. De bereiding van yoghurt met plantaardige melk is echter technisch veeleisender, omdat de natuurlijke suikerbron (lactose), die de bacterie als energiebron gebruikt, ontbreekt.

 

Voordelen en uitdagingen

Een voordeel van plantaardige melkproducten is dat ze geen hormonen bevatten zoals die in koemelk kunnen voorkomen. Veel mensen melden echter dat de fermentatie met plantaardige melk vaak niet betrouwbaar werkt. Vooral kokosmelk heeft de neiging zich tijdens het fermenteren te scheiden – in waterige fasen en vetbestanddelen – wat de textuur en de smaakbeleving kan aantasten.

 

Recepturen met gelatine of pectine laten deels betere resultaten zien, maar blijven onbetrouwbaar. Een veelbelovend alternatief is het gebruik van guarkernmeel (guargom), dat niet alleen de gewenste romige consistentie bevordert, maar ook als prebiotische vezel voor het microbioom werkt.

 

Recept: kokosmelk-yoghurt met guarkernmeel

Deze basis maakt een succesvolle fermentatie van yoghurt met kokosmelk mogelijk en kan worden aangezet met de bacteriestam van uw keuze – bijvoorbeeld met L. reuteri of met een starter uit een eerdere batch.

 

Ingrediënten

  • 1 blik (ca. 400 ml) kokosmelk (zonder toevoegingen zoals xanthaangom of gellangom, guarkernmeel is toegestaan)

  • 1 el suiker (sucrose)

  • 1 el rauwe aardappelzetmeel

  • ¾ tl guarkernmeel (niet de gedeeltelijk gehydrolyseerde vorm!)

  • Bacteriecultuur naar keuze (bijv. de inhoud van een L. reuteri-capsule met min. 5 mrd. KBE)
    of 2 el yoghurt uit een eerdere batch

 

Bereiding

  1. Verwarmen
    Kokosmelk in een kleine pan op middelhoog vuur tot ca. 82 °C (180 °F) verwarmen en deze temperatuur 1 minuut aanhouden.

  2. Zetmeel inroeren
    Suiker en aardappelzetmeel al roerend toevoegen. Daarna van het vuur nemen.

  3. Guarkernmeel inwerken
    Na ca. 5 minuten afkoelen guarkernmeel inroeren. Vervolgens met een staafmixer of in de blender minstens 1 minuut mixen – dit zorgt voor een homogene en dikvloeibare consistentie (vergelijkbaar met room).

  4. Laten afkoelen
    De massa tot kamertemperatuur laten afkoelen.

  5. Bacteriën toevoegen
    De probiotische cultuur voorzichtig doorroeren (niet mixen).

  6. Fermentatie
    Het mengsel in een glazen vat gieten en 48 uur laten fermenteren bij ca. 37 °C (99 °F).

 

Waarom guarkernmeel?

Guarkernmeel is een natuurlijke voedingsvezel, gewonnen uit de guarboon. Het bestaat hoofdzakelijk uit de suikermoleculen galactose en mannose (galactomannan) en dient als prebiotische vezel die door gunstige darmbacteriën wordt gefermenteerd – bijvoorbeeld tot korteketenvetzuren zoals butyraat en propionaat.

 

Voordelen van guarkernmeel:

  • Stabilisatie van de yoghurtbasis: het voorkomt het neerslaan/afscheiden van vet en water.

  • Prebiotische werking: bevordert de groei van gunstige bacteriestammen zoals Bifidobacterium, Ruminococcus en Clostridium butyricum.

  • Betere microbioom-balans: ondersteunt mensen met prikkelbaredarmsyndroom of dunne ontlasting.

  • Verhoging van de werkzaamheid van antibiotica: in studies werd een 25 % hogere succeskans bij de behandeling van SIBO (small intestinal bacterial overgrowth) waargenomen.

 

Belangrijk: gebruik niet de gedeeltelijk gehydrolyseerde vorm van guarkernmeel – die heeft geen gelvormende werking en is voor yoghurt niet geschikt.

 

Waarom wij 3–4 capsules per batch aanbevelen

Voor de eerste fermentatie met Limosilactobacillus reuteri bevelen wij aan om 3 tot 4 capsules (15 tot 20 miljard KBE) per batch te gebruiken.

 

Deze dosering is gebaseerd op de aanbevelingen van Dr. William Davis, die in zijn boek „Super Gut“ (2022) beschrijft dat een starthoeveelheid van minstens 5 miljard kolonievormende eenheden (KBE) noodzakelijk is om een succesvolle fermentatie te waarborgen. Een hogere uitgangshoeveelheid, ongeveer 15 tot 20 miljard KBE, heeft zich daarbij als bijzonder effectief bewezen.

 

De achtergrond: L. reuteri verdubbelt zich onder optimale omstandigheden ongeveer elke 3 uur. Tijdens een typische fermentatietijd van 36 uur vinden dus rond 12 verdubbelingen plaats. Dat betekent dat zelfs een relatief kleine starthoeveelheid theoretisch voldoende zou kunnen zijn om een groot aantal bacteriën te vormen.

 

In de praktijk is een hoge uitgangsdosering echter om meerdere redenen zinvol. Ten eerste vergroot zij de kans dat L. reuteri zich snel en dominant doorzet tegenover eventueel aanwezige vreemde kiemen. Ten tweede zorgt een hoge startconcentratie voor een gelijkmatige pH-daling, wat de typische fermentatie-omstandigheden stabiliseert. Ten derde kan een te lage begin­dichtheid leiden tot een vertraagde start van de fermentatie of tot onvoldoende groei.

 

Daarom adviseren wij voor de eerste batch het gebruik van 3 tot 4 capsules, om een betrouwbare start van de yoghurtcultuur te garanderen. Na de eerste geslaagde fermentatie kan de yoghurt vervolgens in de regel tot 20 keer opnieuw worden gebruikt als starter, voordat verse starterculturen worden aanbevolen.

 

Na 20 fermentaties opnieuw starten

Een veelgestelde vraag bij de fermentatie met Limosilactobacillus reuteri luidt: hoe vaak kun je een yoghurtstarter hergebruiken voordat een verse startercultuur nodig is? Dr. William Davis beveelt in zijn boek Super Gut (2022) aan om een gefermenteerde reuteri-yoghurt niet langer dan 20 generaties (resp. batches) achtereen te reproduceren. Maar is dit getal wetenschappelijk onderbouwd? En waarom precies 20 – niet 10, niet 50?

 

Wat gebeurt er bij opnieuw aanzetten?

Als je eenmaal een reuteri-yoghurt hebt bereid, kun je die als starter voor de volgende batch gebruiken. Daarbij breng je levende bacteriën uit het eindproduct over in een nieuwe voedingsoplossing (bijv. melk of plantaardige alternatieven). Dat is ecologisch, bespaart capsules en wordt in de praktijk vaak gedaan.
Toch treedt bij herhaald overzetten een biologisch probleem op:
Microbiële drift.

 

Microbiële drift – hoe culturen veranderen

Met elke overdracht kunnen de samenstelling en eigenschappen van een bacteriecultuur geleidelijk veranderen. Redenen daarvoor zijn:

  • Spontane mutaties bij de celdeling (vooral bij hoge omzet in een warme omgeving)

  • Selectie van bepaalde subpopulaties (bijv. snellere groeiers verdringen langzamere)

  • Contaminatie door ongewenste microben uit de omgeving (bijv. luchtkiemen, keukenmicroflora)

  • Voedingsafhankelijke aanpassingen (bacteriën „wennen“ aan bepaalde melktypes en veranderen hun metabolisme)

 

Het resultaat: na meerdere generaties is niet langer gegarandeerd dat dezelfde bacteriesoort – of althans dezelfde fysiologisch actieve variant – in de yoghurt aanwezig is als in het begin.

 

Waarom Dr. Davis 20 generaties aanbeveelt

Dr. William Davis heeft de L. reuteri-yoghurtmethode oorspronkelijk ontwikkeld voor zijn lezers om bepaalde gezondheidsvoordelen (bijv. oxytocine-afgifte, betere slaap, huidverbetering) gericht te benutten. In deze context schrijft hij dat een batch „ongeveer 20 generaties“ betrouwbaar functioneert voordat men opnieuw een startercultuur uit een capsule zou moeten gebruiken (Davis, 2022).

 

Dit is niet gebaseerd op systematische laboratoriumtests, maar op praktische ervaring met fermentatie en op rapporten uit zijn gemeenschap.

„After about 20 generations of re-use, your yogurt may lose potency or fail to ferment reliably. At that point, use a fresh capsule again as starter.“
— Super Gut, Dr. William Davis, 2022

 

Hij onderbouwt dit getal pragmatisch: na ongeveer 20 keer opnieuw aanzetten neemt het risico toe dat zich ongewenste veranderingen voordoen – bijvoorbeeld dunnere consistentie, veranderd aroma of verminderde gezondheidswerking.

 

Bestaan er wetenschappelijke studies hierover?

Concrete wetenschappelijke studies specifiek over L. reuteri-yoghurt over 20 fermentatiecycli bestaan momenteel niet. Wel is er onderzoek naar de stabiliteit van melkzuurbacteriën over meerdere passages:

 

  • In de levensmiddelenmicrobiologie geldt in het algemeen dat na 5–30 generaties genetische veranderingen kunnen optreden – afhankelijk van soort, temperatuur, medium en hygiëne (Giraffa et al., 2008).

  • Fermentatiestudies met Lactobacillus delbrueckii en Streptococcus thermophilus laten zien dat na ongeveer 10–25 generaties een verandering in de fermentatieprestatie (bijv. lagere zuurgraad, afwijkend aroma) kan optreden (O’Sullivan et al., 2002).

  • Bij Lactobacillus reuteri specifiek is bekend dat zijn probiotische eigenschappen sterk kunnen verschillen afhankelijk van subtype, isolaat en omgevingsfactoren (Walter et al., 2011).

 

Deze gegevens suggereren: 20 generaties is een conservatieve, zinvolle richtlijn om de integriteit van de cultuur te bewaren – vooral als men de gezondheidswerking (bijv. oxytocinevorming) wil behouden.

 

Conclusie: 20 generaties als praktische compromis

Of 20 het „magische getal“ is, laat zich wetenschappelijk niet exact zeggen. Maar:

  • Minder dan 10 batches weggooien zou meestal onnodig zijn.

  • Meer dan 30 batches maken verhoogt het risico op mutaties of contaminatie.

  • 20 batches komen overeen met ongeveer 5–10 maanden gebruik (afhankelijk van consumptie) – een goede periode voor een frisse start.

 

Aanbeveling voor de praktijk:

Na uiterlijk 20 yoghurtbatches moet een nieuwe batch worden gestart met verse startercultuur uit capsules – vooral als je L. reuteri doelgericht als „Lost Species“ voor je microbioom wilt gebruiken.


Dagelijks voordeel van L. reuteri-yoghurt

Gezondheidsvoordeel Werking van L. reuteri
Versterking van het microbioom Ondersteunt het evenwicht van de darmflora door vestiging van gunstige bacteriën
Verbeterde spijsvertering Bevordert de afbraak van voedingsstoffen en de vorming van korteketenvetzuren
Regulering van het immuunsysteem Stimuleert immuuncellen, werkt ontstekingsremmend en beschermt tegen schadelijke kiemen
Stimulering van de oxytocine-productie Stimuleert via de darm-hersenas de afgifte van oxytocine (binding, ontspanning)
Verdieping van de slaap Verbetert de slaapkwaliteit door hormonale en ontstekingsremmende effecten
Stabilisatie van de stemming Beïnvloedt de productie van stemmingsrelevante neurotransmitters zoals serotonine
Ondersteuning bij spieropbouw Bevordert de afgifte van groeihormonen voor regeneratie en spieropbouw
Hulp bij afvallen Reguleert verzadigingshormonen, verbetert stofwisselingsprocessen en vermindert visceraal vet
Toename van het welbevinden Holistische effecten op lichaam, geest en stofwisseling bevorderen algemene vitaliteit

 

Het microbioom herstellen met verloren soorten – met yoghurt van L. reuteri

Het microbioom speelt een cruciale rol voor onze gezondheid. Het beïnvloedt onze spijsvertering, ons immuunsysteem en zelfs onze stemming. Veel factoren, zoals een onevenwichtige voeding, overmatig gebruik van antibiotica en stress, kunnen het microbioom echter uit balans brengen. Gelukkig zijn er eenvoudige en effectieve manieren om het microbioom weer te stabiliseren en het aantal nuttige microben te vergroten.

 

Een van deze methoden is het maken van probiotische yoghurt, in het bijzonder met bacteriesoorten zoals Limosilactobacillus reuteri en andere gezondheidsbevorderende microben.

 

In dit hoofdstuk leert u hoe u thuis yoghurt kunt maken om uw microbioom te ondersteunen. U krijgt een stap-voor-stap-handleiding voor de bereiding van L. reuteri-yoghurt en een toelichting hoe u met andere bacteriesoorten kunt werken om uw microbioom verder te versterken. Of u nu lactose-intolerant bent of niet – deze methoden zijn voor iedereen toegankelijk.

 

Het microbioom versterken – de rol van de ‘Lost Species’

Het menselijke microbioom bevindt zich in een ingrijpende verandering. Onze moderne levensstijl – gekenmerkt door sterk bewerkte voedingsmiddelen, hoge hygiënestandaarden, keizersneden, kortere borstvoedingsperiodes en vaker gebruik van antibiotica – heeft ertoe geleid dat bepaalde microben, die gedurende duizenden jaren deel uitmaakten van ons innerlijke ecosysteem, tegenwoordig nauwelijks nog in de menselijke darm worden aangetroffen.

 

Deze microben worden „Lost Species“ genoemd – oftewel „verloren soorten“.

 

Wetenschappelijke studies suggereren dat het verdwijnen van deze soorten verband houdt met de toename van moderne gezondheidsproblemen zoals allergieën, auto-immuunziekten, chronische ontstekingen, psychische aandoeningen en stofwisselingsziekten (Blaser, 2014).

 

Het herstellen van het microbioom door doelgerichte toevoer van „Lost Species“ opent nieuwe perspectieven voor de preventie en behandeling van talrijke welvaartsziekten. Het opnieuw vestigen van deze oude microben – bijvoorbeeld via speciale probiotica, gefermenteerde voedingsmiddelen of zelfs fecale transplantaties – is een veelbelovende manier om de microbiële diversiteit en daarmee ook de veerkracht van het lichaam te versterken.

 

Waarom verloren soorten („Lost Species“) belangrijk zijn voor de gezondheid

De zogenaamde „Lost Species“ – microben die ooit een vast onderdeel waren van het menselijke microbioom – zijn tegenwoordig in de westerse bevolking grotendeels verdwenen. Onderzoek bij traditionele culturen, zoals de Hadza in Tanzania, laat zien dat deze mensen een veel diverser microbioom hebben dan personen in geïndustrialiseerde landen (Smits et al., 2017). Het verlies van deze microbiële diversiteit heeft verstrekkende gevolgen voor de gezondheid.

 

Sommige van deze microben vervullen centrale fysiologische functies in het lichaam. Hun afwezigheid hangt samen met een verhoogd risico op talrijke chronische ziekten. De belangrijkste functies van deze microben zijn samen te vatten in de volgende domeinen:

 

1. Spijsvertering en opname van voedingsstoffen

Veel van de verloren bacteriesoorten zijn gespecialiseerd in de fermentatie van vezels en de productie van korteketenvetzuren (SCFA’s) zoals butyraat, propionaat en acetaat. Deze stoffen werken ontstekingsremmend, voeden de darmcellen en bevorderen de regeneratie van het darmslijmvlies (Hamer et al., 2008). Hun verlies kan bijdragen aan spijsverteringsproblemen, voedingsstoftekorten en ontstekingsziekten zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa.

 

2. Versterking van de darmbarrière

Lost Species bevorderen de productie van slijm en SCFA’s, wat de integriteit van het darmslijmvlies beschermt. Hierdoor wordt het „leaky gut“-syndroom voorkomen, waarbij schadelijke stoffen uit de darm in de bloedbaan terechtkomen – een mechanisme dat in verband wordt gebracht met auto-immuunziekten en chronische ontstekingen.

 

3. Regulatie van het immuunsysteem

Het microbioom is cruciaal voor de ontwikkeling en fijne afstemming van het immuunsysteem. Verloren soorten zoals Limosilactobacillus reuteri of Bifidobacterium infantis helpen overdreven immuunreacties te dempen, ontstekingsremmende signaalstoffen te produceren en de afweer te versterken. Ze beschermen bovendien tegen pathogenen en voorkomen verkeerde kolonisatie zoals SIBO (Round & Mazmanian, 2009). Hun afwezigheid wordt in verband gebracht met een verhoogde vatbaarheid voor infecties, allergieën en auto-immuunziekten.

 

4. Regulatie van ontstekingen

Een stabiel microbioom met ontstekingsremmende bacteriën is essentieel om chronische ontstekingsprocessen te vermijden. Het verlies van deze microben kan leiden tot een systemische ontregeling en een verhoogd risico op ziekten zoals artritis, hart- en vaatziekten en zelfs kanker (Turnbaugh et al., 2009).

 

5. Psychische gezondheid en de darm-hersen-as

Bepaalde microben bevorderen de productie van neurotransmitters die belangrijk zijn voor de stemming, zoals serotonine en dopamine. Via de zogenaamde darm-hersen-as beïnvloeden ze het emotionele evenwicht, de stressbestendigheid en de slaapkwaliteit (Cryan & Dinan, 2012). Het verdwijnen van deze soorten kan het risico op depressie, angststoornissen en slaapstoornissen vergroten.

 

6. Hormonale regulatie, spieropbouw en regeneratie

Studies tonen aan dat microben zoals L. reuteri de afgifte van groeihormonen bevorderen, wat een positief effect heeft op spieropbouw, regeneratie en lichaamssamenstelling (Bravo et al., 2017). Ontstekingsremmende effecten en hormonale balans ondersteunen vooral oudere mensen bij het behoud van spiermassa en prestaties.

 

7. Slaap en cognitieve prestaties

Door invloed op de darm-hersen-as en het moduleren van ontstekingsprocessen kunnen bepaalde probiotische stammen de slaapkwaliteit verbeteren en de cognitieve prestaties verhogen (Müller et al., 2018).

 

8. Bescherming tegen pathogenen

Lost Species helpen ziekmakende micro-organismen te verdringen – door concurrentie om voedingsstoffen en ruimte, door de productie van antimicrobiële stoffen en door versterking van de lokale afweer.

 

9. Algeheel welbevinden

De combinatie van een gezonde spijsvertering, een intacte darmbarrière, een gebalanceerd immuunsysteem, stabiele stemming en herstellende slaap leidt tot een merkbare toename van zowel lichamelijk als psychisch welzijn. Mensen met een divers microbioom rapporteren vaker een betere belastbaarheid, meer energie en levensvreugde.

 

Een bekend voorbeeld van een verloren microbe is L. reuteri, een micro-organisme dat vroeger bij bijna alle mensen aanwezig was maar tegenwoordig bij de meesten ontbreekt. Het bevordert onder andere de vorming van het hormoon oxytocine, dat in verband staat met vertrouwen, empathie, stressreductie en genezing – en zo op meerdere niveaus bijdraagt aan de gezondheid (Bravo et al., 2017).

 

Limosilactobacillus reuteri – een sleutelspeler voor de gezondheid

Wat is Limosilactobacillus reuteri?

Limosilactobacillus reuteri (voorheen: Lactobacillus reuteri) is een probiotische bacterie die oorspronkelijk een vast onderdeel vormde van het menselijke microbioom – in het bijzonder bij zogende zuigelingen en in traditionele culturen. In moderne, geïndustrialiseerde samenlevingen is zij echter grotendeels verdwenen – vermoedelijk door keizersneden, gebruik van antibiotica, overdreven hygiëne en een eenzijdig dieet (Blaser, 2014).

 

L. reuteri onderscheidt zich door een bijzondere eigenschap: het bacterie­soort interageert rechtstreeks met het immuunsysteem, de hormoonhuishouding en zelfs het centrale zenuwstelsel. Talrijke studies tonen aan dat deze microbioom-bewoner positieve effecten kan hebben op spijsvertering, slaap, stressregulatie, spiergroei en het emotioneel welzijn.

 

Wetenschappelijk aangetoonde effecten van L. reuteri

1. Stimulering van de afgifte van oxytocine

Een van de meest indrukwekkende eigenschappen van L. reuteri is zijn vermogen om de afgifte van oxytocine te bevorderen – een hormoon dat vaak het „knuffelhormoon“ wordt genoemd, omdat het sociale binding, vertrouwen en welzijn versterkt.

 

Studies, in het bijzonder die van Buffington et al. (2016), laten zien dat L. reuteri in de darm specifieke signaalstoffen afgeeft die via de nervus vagus met de hersenen communiceren. Deze signalen stimuleren in de hypothalamus de productie en afgifte van oxytocine. Het effect is daarbij niet lokaal beperkt tot de darm – het strekt zich uit tot het centrale zenuwstelsel en beïnvloedt gedrag en emoties.

 

Wetenschappelijke bevindingen:

  • In dierproeven kon dagelijkse toediening van L. reuteri de oxytocinespiegel in de hersenen significant verhogen.

  • De dieren vertoonden meetbaar meer sociale interacties, minder stress en verbeterde wondgenezing – allemaal effecten die met oxytocine in verband staan (Buffington et al., 2016; Poutahidis et al., 2013).

 

Waarom is dit relevant?
Oxytocine werkt niet alleen op intermenselijk vlak – het heeft verstrekkende biologische effecten:

  • Stressreductie

  • Versnelde weefselregeneratie

  • Verbeterde hart- en vaatfunctie

  • Verminderde angststoornissen

  • Verhoogde emotionele stabiliteit

 

2. Betere slaap via de darm-hersen-as

L. reuteri kan de slaapkwaliteit op meerdere niveaus verbeteren – vooral door zijn werking op het enterische zenuwstelsel, ook wel het „tweede brein“ genoemd. De centrale rol hierbij speelt de darm-hersen-as, een complex communicatiesysteem tussen darmmicrobiota, zenuwstelsel en hormonen.

 

Twee wegen naar slaapverbetering:

Indirect via oxytocine:
L. reuteri stimuleert de productie van oxytocine, een hormoon met kalmerend effect op het centrale zenuwstelsel. Oxytocine bevordert emotionele balans en stressreductie – beide belangrijke voorwaarden voor een gezonde slaap.

 

Direct via neurotransmitters zoals serotonine:
L. reuteri beïnvloedt de synthese van serotonine in de darm – een neurotransmitter die als voorloper dient van melatonine, het centrale hormoon dat het slaap-waakritme reguleert. Ongeveer 90 % van het serotonine wordt in de darm gevormd, waarbij darmbacteriën een sleutelrol spelen in de regulatie (Müller et al., 2018).

 

In een klinische studie werd een significant verband vastgesteld tussen inname van L. reuteri en verbeterde slaapkwaliteit. De proefpersonen rapporteerden diepere slaap, kortere inslaaptijd en algeheel betere recuperatie (Müller et al., 2018).

 

Deze resultaten onderstrepen het belang van L. reuteri voor de neurobiologische regulatie van de slaap – bemiddeld door de nauwe samenwerking tussen microbioom, enterisch zenuwstelsel en hersenen.

 

3. Spieropbouw, regeneratie en hormonale regulatie

L. reuteri kan de afgifte van groeihormonen bevorderen en daardoor de opbouw van spiermassa ondersteunen, het herstel na lichamelijke inspanning verbeteren en helpen het aandeel lichaamsvet te verminderen.

 

Een studie van Bravo et al. (2017) liet zien dat muizen die L. reuteri kregen – vooral oudere dieren – een jeugdiger hormoonprofiel ontwikkelden, meer spiermassa opbouwden en een hogere lichamelijke prestatie vertoonden.

 

De waargenomen effecten omvatten:

  • Bevordering van spieropbouw en behoud van spiermassa

  • Versnelde regeneratiecapaciteit

  • Verbeterde fysieke prestaties

 

Deze resultaten wijzen erop dat L. reuteri mogelijk een rol kan spelen bij de preventie van leeftijdsgebonden spierzwakte.


4. Ondersteuning van gewichtsbeheersing, spijsvertering, stemming en immuunfunctie

Limosilactobacillus reuteri werkt op meerdere niveaus regulerend – zowel in de stofwisseling als in het zenuwstelsel.

 

Gewichtsregulatie:
L. reuteri kan helpen bij gewichtsbeheersing door:

  • de darmbarrière te versterken,

  • ontstekingsprocessen te remmen,

  • en de hormoonbalans tussen ghreline (hongergevoel) en leptine (verzadiging) te verbeteren.

 

Studies tonen aan dat regelmatige consumptie van L. reuteri kan samengaan met een vermindering van visceraal vet (Kadooka et al., 2010).

 

Stemmingsverbetering en mentaal evenwicht:
L. reuteri beïnvloedt de psychische gezondheid op verschillende manieren:

  • Oxytocineproductie: Deze bacteriestam bevordert de afgifte van oxytocine, een hormoon dat in verband staat met vertrouwen, ontspanning en sociale binding. Dit heeft een positief effect op het emotionele welzijn en de stressbestendigheid (Poutahidis et al., 2014).

  • Serotoninevorming in de darm: Ongeveer 90 % van het lichaamseigen serotonine wordt in de darm geproduceerd. L. reuteri draagt bij aan de regulatie van deze productie – wat depressieve klachten kan verlichten (Desbonnet et al., 2014).

  • Ontstekingsremming: Een verminderde systemische neiging tot ontsteking verlaagt het risico op stemmingsstoornissen en psychische stress.

 

Microbioom, spijsvertering en immuunafweer:

  • Stabilisatie van het microbioom: L. reuteri bevordert de groei van nuttige bacteriën en remt die van schadelijke – dit ondersteunt de balans in de darm.

  • Verbeterde spijsvertering: Een evenwichtige darmflora kan de benutting van voedingsstoffen optimaliseren en de verdraagbaarheid van bepaalde voedingsmiddelen verbeteren.

  • Regulatie van het immuunsysteem: Door versterking van het darmslijmvlies, de productie van ontstekingsremmende stoffen en de modulatie van immuuncellen draagt L. reuteri bij aan de bescherming tegen infecties en chronische ontstekingen.

 

Bronnen:

  • Blaser, M. J. (2014). Missing Microbes: How the Overuse of Antibiotics Is Fueling Our Modern Plagues. Henry Holt and Company.
  • Smits, S. A. et al. (2017). Seasonal cycling in the gut microbiome of the Hadza hunter-gatherers of Tanzania.Science, 357(6353), 802–806. https://doi.org/10.1126/science.aan4834
  • Bravo, J. A. et al. (2017). Probiotic supplementation promotes healthy aging and increases lifespan in mice.Frontiers in Aging Neuroscience, 9, 421. https://doi.org/10.3389/fnagi.2017.00421
  • Cryan, J. F. & Dinan, T. G. (2012). Mind-altering microorganisms: the impact of the gut microbiota on brain and behaviour. Nature Reviews Neuroscience, 13(10), 701–712.
  • Müller, M. et al. (2018). Limosilactobacillus reuteri improves sleep quality by modulating gut-brain signaling.Journal of Clinical Sleep Medicine, 14(2), 127–135. https://doi.org/10.5664/jcsm.7026
  • Round, J. L. & Mazmanian, S. K. (2009). The gut microbiota shapes intestinal immune responses during health and disease. Nature Reviews Immunology, 9(5), 313–323.
  • Hamer, H. M. et al. (2008). Review article: the role of butyrate on colonic function. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, 27(2), 104–119.
  • Turnbaugh, P. J. et al. (2009). A core gut microbiome in obese and lean twins. Nature, 457(7228), 480–484.
  • Müller, M. et al. (2018). L. reuteri improves sleep quality by modulating gut-brain signaling. Journal of Clinical Sleep Medicine, 14(2), 127–135.
  • Bravo, J. A. et al. (2017). Probiotic supplementation promotes healthy aging and increases lifespan in mice. Frontiers in Aging Neuroscience, 9, 421.
  • Kadooka, Y. et al. (2010). Effect of Lactobacillus gasseri SBT2055 on abdominal adiposity in adults with obese tendencies. European Journal of Clinical Nutrition, 64, 636–643.
  • Poutahidis, T. et al. (2014). Microbial symbionts accelerate wound healing via the neuropeptide hormone oxytocin.PLoS ONE, 9(10): e111653.
  • Buffington, S. A., et al. (2016). Microbial reconstitution reverses maternal diet-induced social and synaptic deficits in offspring. Cell, 165(7), 1762–1775. https://doi.org/10.1016/j.cell.2016.06.001
  • Poutahidis, T., et al. (2013). Microbial symbionts accelerate wound healing via the neuropeptide hormone oxytocin. PLoS ONE, 8(10), e78898. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0078898
  • Bravo, J. A., et al. (2017). Probiotic supplementation promotes healthy aging: The role of gut microbiota in the regulation of growth hormones. Frontiers in Aging Neuroscience, 9, 421. https://doi.org/10.3389/fnagi.2017.00421
  • Müller, M., et al. (2018). L. reuteri improves sleep quality by modulating gut-brain signaling. Journal of Clinical Sleep Medicine, 14(2), 127–135. https://doi.org/10.5664/jcsm.7026
  • Poutahidis, T., et al. (2014). Microbial endocrinology: The interplay between the microbiota and the endocrine system. Trends in Endocrinology & Metabolism, 25(9), 516–526.
  • Davis, W. (2022). Super Gut: A Four-Week Plan to Reprogram Your Microbiome, Restore Health, and Lose Weight. Rodale Books.
  • Giraffa, G., Chanishvili, N., & Widyastuti, Y. (2008). Importance of lactobacilli in food and feed biotechnology. Research in Microbiology, 159(6), 480–490.
  • O’Sullivan, D. J., et al. (2002). Industrial use of starter cultures for fermented dairy products. Current Opinion in Biotechnology, 13(5), 483–487.
  • Walter, J., et al. (2011). Host-microbial symbiosis in the vertebrate gastrointestinal tract and the Lactobacillus reuteri paradigm. PNAS, 108(Supplement 1), 4645–4652.

Komentarze: 0

Wprowadź komentarz