Het microbioom herstellen met verloren soorten – Met yoghurt van L. reuteri

Bijgewerkt op 09 juli 2025

Recept: L. reuteri-yoghurt zelf maken

Nadat we de fascinerende gezondheidsvoordelen van L. reuteri hebben bekeken, volgt nu het praktische deel: het maken van een probiotische yoghurt – ook geschikt voor mensen met lactose-intolerantie (zie onderstaande opmerkingen).

Ingrediënten (voor ca. 1 liter yoghurt)

• 1-4 capsules L. reuteri probiotica à 5 × 10⁹ KVE (minimaal 5-20 miljard kiemen)
• 1 eetlepel inuline (alternatief: GOS of XOS bij fructose-intolerantie)
• 1 liter (biologische) volle melk, 3,8 % vet, ultrahoog verhit en gehomogeniseerd of houdbare melk 3,5 %
  • (Hoe hoger het vetgehalte van de melk, hoe dikker de yoghurt)

Opmerking:

• 1 capsule L. reuteri, minimaal 5 × 10⁹ (5 miljard) CFU (KVE) (de)
• CFU staat voor colony forming units – oftewel kolonie-vormende eenheden (KVE). Deze eenheid geeft aan hoeveel levensvatbare micro-organismen in een preparaat zitten.

Tips voor melkkeuze en temperatuur

• Geen verse melk gebruiken – deze is niet stabiel genoeg voor de lange fermentatietijden.
• Idealiter H-melk (houdbare, ultrahoog verhitte melk): deze is steriel en kan direct worden gebruikt.
• De melk moet kamertemperatuur hebben – eventueel zacht verwarmen in een waterbad tot 38 °C (100 °F). Hogere temperaturen vermijden: vanaf ongeveer 44 °C worden de probiotische culturen beschadigd of vernietigd.

Bereiding

1. L. reuteri-capsules openen en het poeder in een klein kommetje doen.
2. Voeg 1 eetlepel inuline per liter melk toe – dit dient als prebioticum en bevordert de bacteriegroei. Voor mensen met fructose-intolerantie zijn GOS of XOS geschikte alternatieven.
3. Doe 2 eetlepels melk in de kom en roer alles goed door zodat er geen klontjes ontstaan.
4. Roer de resterende melk erdoor en meng goed.
5. Giet het mengsel in een geschikt fermentatievat. (bijv. glas)
6. In de yoghurtmachine doen, temperatuur instellen op 38 °C (100 °F) en 36 uur laten fermenteren.

Waarom 36 uur?

De keuze voor deze fermentatieduur is wetenschappelijk onderbouwd: L. reuteri heeft ongeveer 3 uur nodig per verdubbeling. In 36 uur zijn dat 12 verdubbelingscycli – dit komt overeen met een exponentiële vermeerdering en een hoge concentratie probiotisch actieve kiemen in het eindproduct. Bovendien worden door de langere rijping de melkzuren gestabiliseerd en de culturen bijzonder resistent.

Tips voor perfecte resultaten

• De eerste batch is meestal nog wat vloeibaarder of korreliger. Gebruik 2 eetlepels van de vorige batch als starter voor de volgende ronde – met elke nieuwe batch verbetert de consistentie.
• Meer vet = dikkere consistentie: Hoe hoger het vetgehalte van de melk, hoe romiger de yoghurt wordt.
• De afgewerkte yoghurt is in de koelkast tot 7 dagen houdbaar.

Aanbevolen gebruik:

Geniet dagelijks van ongeveer een halve kop (ca. 125 ml) van de yoghurt – het beste regelmatig, idealiter bij het ontbijt of als tussendoortje. Zo kunnen de aanwezige microben zich optimaal ontwikkelen en je microbioom duurzaam ondersteunen.

Yoghurt maken met plantaardige melk – een alternatief met kokosmelk

Wie vanwege lactose-intolerantie overweegt om voor het maken van L. reuteri-yoghurt liever plantaardige melkvervangers te gebruiken, wordt gezegd: dat is in de meeste gevallen helemaal niet nodig. Tijdens de fermentatie breken de probiotische bacteriën het grootste deel van de aanwezige lactose af – de afgewerkte yoghurt is daarom vaak goed verdraagzaam, zelfs bij lactose-intolerantie.

Wie om ethische redenen (bijv. als veganist) of vanwege gezondheidszorgen over de hormonen in dierlijke melkproducten wil vermijden, kan kiezen voor plantaardige alternatieven zoals kokosmelk. Het maken van yoghurt met plantaardige melk is echter technisch uitdagender, omdat de natuurlijke suikerbron (lactose), die de bacterie als energiebron gebruikt, ontbreekt.

Voordelen en uitdagingen

Een voordeel van plantaardige melkproducten is dat ze geen hormonen bevatten zoals die in koemelk kunnen voorkomen. Veel mensen melden echter dat fermentatie met plantaardige melk vaak niet betrouwbaar verloopt. Vooral kokosmelk neigt ertoe te scheiden tijdens fermentatie – in waterige fasen en vetbestanddelen – wat de textuur en smaakervaring kan beïnvloeden.

Recepten met gelatine of pectine geven soms betere resultaten, maar blijven onbetrouwbaar. Een veelbelovende alternatief is het gebruik van guarkernmeel (guargom), dat niet alleen de gewenste romige consistentie bevordert, maar ook als prebiotische vezel voor het microbioom werkt.

Recept: Kokosmelk-yoghurt met guarkernmeel

Deze basis maakt een succesvolle fermentatie van yoghurt met kokosmelk mogelijk en kan worden gestart met de bacteriestam van jouw keuze – bijvoorbeeld met L. reuteri of een startproduct van een vorige batch.

Ingrediënten

• 1 blik (ca. 400 ml) kokosmelk (zonder toevoegingen zoals xanthaangom of gellan, guarkernmeel is toegestaan)
• 1 el suiker (sucrose)
• 1 el rauw aardappelzetmeel
• ¾ tl guarkernmeel (niet de gedeeltelijk gehydrolyseerde vorm!)
• Bacteriecultuur naar keuze (bijv. de inhoud van een L. reuteri-capsule met min. 5 miljard KVE)
  of 2 el yoghurt van een vorige batch

Bereiding

1. Verhitten
   Kokosmelk in een kleine pan op middelhoog vuur verhitten tot ca. 82°C (180°F) en deze temperatuur 1 minuut aanhouden.
2. Het mengen van de zetmeel
   Suiker en aardappelzetmeel al roerend toevoegen. Daarna van het vuur halen.
3. Guarkernmeel verwerken
   Na ongeveer 5 minuten afkoeltijd guarpitmeel erdoor roeren. Nu met een staafmixer of in een blender minstens 1 minuut mixen – dit zorgt voor een homogene en dikke consistentie (vergelijkbaar met room).
4. Afkoelen laten
   De massa op kamertemperatuur laten afkoelen.
5. Bacteriën toevoegen
   De probiotische cultuur voorzichtig doorroeren (niet mixen).
6. Fermentatie
   De mix in een glazen pot doen en 48 uur fermenteren bij ca. 37°C (99°F).

Waarom guarpitmeel?

Guarpitmeel is een natuurlijke vezel, gewonnen uit de guarbom. Het bestaat voornamelijk uit de suikermoleculen galactose en mannose (galactomannaan) en dient als prebiotische vezel die door nuttige darmbacteriën wordt gefermenteerd – bijvoorbeeld tot korteketenvetzuren zoals butyraat en propionaat.

Voordelen van guarpitmeel:

• Stabilisatie van de yoghurtbasis: Het voorkomt het afscheiden van vet en water.
• Prebiotische werking: Bevordert de groei van gunstige bacteriestammen zoals Bifidobacterium, Ruminococcus en Clostridium butyricum.
• Betere microbiële balans: Ondersteunt mensen met het prikkelbare darm syndroom of losse ontlasting.
• Verhoging van de effectiviteit van antibiotica: In studies werd een 25% hogere succesrate bij de behandeling van SIBO (small intestinal bacterial overgrowth) waargenomen.

Belangrijk: Gebruik niet de gedeeltelijk gehydrolyseerde vorm van guarpitmeel – deze heeft geen gelvormende werking en is niet geschikt voor yoghurt.

Waarom wij 3–4 capsules per batch aanbevelen

Voor de eerste fermentatie met Limosilactobacillus reuteri raden wij aan 3 tot 4 capsules (15 tot 20 miljard KVE) per batch te gebruiken.

Deze dosering is gebaseerd op de aanbevelingen van Dr. William Davis, die in zijn boek "Super Gut" (2022) beschrijft dat een starthoeveelheid van minimaal 5 miljard kolonievormende eenheden (KVE) nodig is om een succesvolle fermentatie te garanderen. Een hogere begindosering, ongeveer 15 tot 20 miljard KVE, heeft zich daarbij als bijzonder effectief bewezen.

De achtergrond: L. reuteri verdubbelt zich ongeveer elke 3 uur onder optimale omstandigheden. Tijdens een typische fermentatietijd van 36 uur vinden dus ongeveer 12 verdubbelingen plaats. Dit betekent dat zelfs een relatief kleine starthoeveelheid theoretisch voldoende kan zijn om een groot aantal bacteriën te produceren.

In de praktijk is een hoge begindosering om verschillende redenen echter zinvol. Ten eerste vergroot het de kans dat L. reuteri zich snel en dominant tegenover eventueel aanwezige vreemde kiemen vestigt. Ten tweede zorgt een hoge startconcentratie voor een gelijkmatige pH-daling, wat de typische fermentatieomstandigheden stabiliseert. Ten derde kan een te lage begindichtheid leiden tot een vertraagde start van de fermentatie of onvoldoende groei.

Daarom raden wij voor de eerste starter het gebruik van 3 tot 4 capsules aan om een betrouwbare start van de yoghurtcultuur te garanderen. Na de eerste succesvolle fermentatie kan de yoghurt doorgaans tot 20 keer worden hergebruikt voor nieuwe starters, voordat verse starterculturen worden aanbevolen.

Na 20 fermentaties opnieuw starten

Een veelgestelde vraag bij fermentatie met Limosilactobacillus reuteri is: hoe vaak kun je een yoghurtstarter hergebruiken voordat je een verse startercultuur nodig hebt? Dr. William Davis raadt in zijn boek Super Gut (2022) aan om een gefermenteerde Reuteri-yoghurt niet langer dan 20 generaties (of batches) achtereen te reproduceren. Maar is dit aantal wetenschappelijk onderbouwd? En waarom precies 20 – niet 10, niet 50?

Wat gebeurt er bij het opnieuw aanzetten?

Als je eenmaal een Reuteri-yoghurt hebt gemaakt, kun je deze als starter gebruiken voor de volgende batch. Hierbij breng je levende bacteriën uit het eindproduct over in een nieuwe voedingsoplossing (bijv. melk of plantaardige alternatieven). Dit is ecologisch, bespaart capsules en wordt in de praktijk vaak gedaan.

Echter ontstaat er bij herhaald overzetten een biologisch probleem:
Microbiële drift.

Microbiële drift – hoe culturen veranderen

Bij elke overdracht kunnen samenstelling en eigenschappen van een bacteriecultuur geleidelijk veranderen. Redenen daarvoor zijn:

• Spontane mutaties bij celdeling (vooral bij hoge omzet in warme omgeving)
• Selectie van bepaalde subpopulaties (bijv. sneller groeienden verdringen langzamere)
• Contaminatie door ongewenste microben uit de omgeving (bijv. luchtkiemen, keukenmicroflora)
• Voedingsgerelateerde aanpassingen (bacteriën "raken gewend" aan bepaalde melksoorten en veranderen hun stofwisseling)

Het resultaat: na meerdere generaties is het niet meer gegarandeerd dat dezelfde bacteriesoort – of ten minste dezelfde fysiologisch actieve variant – in de yoghurt aanwezig is als in het begin.

Waarom Dr. Davis 20 generaties aanbeveelt

Dr. William Davis heeft de L. reuteri-yoghurmethode oorspronkelijk ontwikkeld voor zijn lezers om bepaalde gezondheidsvoordelen (bijv. oxytocine-afgifte, beter slapen, huidverbetering) gericht te benutten. In deze context schrijft hij dat een methode "ongeveer 20 generaties" betrouwbaar werkt, voordat je een nieuwe startercultuur uit een capsule moet gebruiken (Davis, 2022).

Dit is niet gebaseerd op systematische laboratoriumtests, maar op praktische ervaring met fermentatie en rapporten van zijn community.

„Na ongeveer 20 generaties hergebruik kan je yoghurt zijn potentie verliezen of niet meer betrouwbaar fermenteren. Gebruik dan weer een verse capsule als starter.“
— Super Gut, Dr. William Davis, 2022

Hij onderbouwt het aantal pragmatisch: na ongeveer 20 keer opnieuw starten neemt het risico toe dat ongewenste veranderingen merkbaar worden – bijvoorbeeld dunnere consistentie, veranderd aroma of verminderde gezondheidswerking.

Zijn er wetenschappelijke studies hierover?

Concrete wetenschappelijke studies specifiek over L. reuteri-yoghurt over 20 fermentatiecycli bestaan nog niet. Er is echter onderzoek naar de stabiliteit van melkzuurbacteriën over meerdere passages:

• In de voedselmicrobiologie geldt algemeen dat na 5–30 generaties genetische veranderingen kunnen optreden – afhankelijk van soort, temperatuur, medium en hygiëne (Giraffa et al., 2008).
• Fermentatiestudies met Lactobacillus delbrueckii en Streptococcus thermophilus tonen aan dat na ongeveer 10–25 generaties een verandering in fermentatieprestaties kan optreden (bijv. lagere zuurgraad, afwijkend aroma) (O’Sullivan et al., 2002).
• Bij Lactobacillus reuteri is het specifiek bekend dat zijn probiotische eigenschappen sterk kunnen verschillen afhankelijk van subtype, isolaat en omgevingsomstandigheden (Walter et al., 2011).

Deze gegevens suggereren: 20 generaties zijn een conservatieve, zinvolle richtlijn om de integriteit van de cultuur te behouden – vooral als men het gezondheidsvoordeel (bijv. oxytocineproductie) wil behouden.

Conclusie: 20 generaties als praktische compromis

Of 20 het "magische getal" is, is wetenschappelijk niet exact te zeggen. Maar:

• Minder dan 10 batches weggooien is meestal onnodig.
• Meer dan 30 batches maken verhoogt het risico op mutaties of besmetting.
• 20 batches komen overeen met ongeveer 5–10 maanden gebruik (afhankelijk van het verbruik) – een goede periode voor een frisse start.

Aanbeveling voor de praktijk:

Na uiterlijk 20 yoghurtbatches moet een nieuwe start worden gemaakt met verse startercultuur uit capsules – vooral als je specifiek L. reuteri als "Lost Species" voor je microbioom wilt gebruiken.

Dagelijks voordeel van L. reuteri-Yoghurt

Het microbioom herstellen met verloren soorten – Met yoghurt van L. reuteri

Het microbioom speelt een cruciale rol in onze gezondheid. Het beïnvloedt onze spijsvertering, ons immuunsysteem en zelfs onze stemming. Maar veel factoren, zoals een onevenwichtig dieet, overmatig gebruik van antibiotica en stress, kunnen het microbioom uit balans brengen. Gelukkig zijn er eenvoudige en effectieve manieren om het microbioom weer te stabiliseren en het aantal nuttige microben te verhogen.

Een van deze methoden is het maken van probiotische yoghurt, speciaal met bacteriesoorten zoals Limosilactobacillus reuteri en andere gezondheidsbevorderende microben.

In dit hoofdstuk leert u hoe u thuis yoghurt kunt maken om uw microbioom te ondersteunen. U krijgt een stapsgewijze handleiding voor het maken van L. reuteri-yoghurt en een uitleg over hoe u met andere bacteriesoorten kunt werken om uw microbioom verder te versterken. Of u nu lactose-intolerant bent of niet – deze methoden zijn voor iedereen toegankelijk.

Microbioom versterken – De rol van Lost Species

Het menselijke microbioom ondergaat een ingrijpende verandering. Onze moderne levensstijl – gekenmerkt door sterk bewerkte voedingsmiddelen, hoge hygiënestandaarden, keizersneden, verkorte borstvoedingsperiodes en frequent antibioticagebruik – heeft ertoe geleid dat bepaalde microben die duizenden jaren deel uitmaakten van ons interne ecosysteem, tegenwoordig nauwelijks nog in de menselijke darm te vinden zijn.

Deze microben worden aangeduid als “Lost Species” – oftewel “verloren soorten”.

Wetenschappelijke studies suggereren dat het verlies van deze soorten samenhangt met de toename van moderne gezondheidsproblemen zoals allergieën, auto-immuunziekten, chronische ontstekingen, psychische stoornissen en stofwisselingsziekten (Blaser, 2014).

Het herbouwen van het microbioom door gerichte toevoer van “Lost Species” opent nieuwe perspectieven voor de preventie en behandeling van talrijke welvaartsziekten. Het herbevolken van deze oude microben – bijvoorbeeld via speciale probiotica, gefermenteerde voedingsmiddelen of zelfs fecale transplantaties – is een veelbelovende weg om de microbiële diversiteit en daarmee ook de veerkracht van het lichaam te versterken.

Waarom verloren soorten ("Lost Species") belangrijk zijn voor de gezondheid

De zogenaamde "Lost Species" – microbensoorten die ooit een vast onderdeel waren van het menselijke microbioom – zijn tegenwoordig in de westerse bevolking grotendeels verdwenen. Onderzoeken van traditionele culturen, zoals de Hadza in Tanzania, tonen aan dat deze mensen een aanzienlijk diverser microbioom hebben dan personen in geïndustrialiseerde landen (Smits et al., 2017). Het verlies van deze microbiële diversiteit heeft verstrekkende gezondheidsgevolgen.

Sommige van deze microben vervullen centrale fysiologische taken in het lichaam. Hun afwezigheid wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op talrijke chronische aandoeningen. De belangrijkste functies van deze microbensoorten kunnen in de volgende gebieden worden samengevat:

1. Spijsvertering en opname van voedingsstoffen

Veel van de verloren bacteriesoorten zijn gespecialiseerd in de fermentatie van vezels en de productie van korteketenvetzuren (SCFA's) zoals butyraat, propionaat en acetaat. Deze stoffen werken ontstekingsremmend, voeden de darmcellen en bevorderen het herstel van het darmslijmvlies (Hamer et al., 2008). Hun verlies kan bijdragen aan spijsverteringsproblemen, voedingsstoffentekorten en inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa.

2. Versterking van de darmbarrière

Lost Species bevorderen de productie van slijm en SCFA's, wat de integriteit van het darmslijmvlies beschermt. Zo wordt het "Leaky Gut"-syndroom voorkomen, waarbij schadelijke stoffen uit de darm in de bloedbaan kunnen terechtkomen – een mechanisme dat geassocieerd wordt met auto-immuunziekten en chronische ontstekingen.

3. Regulatie van het immuunsysteem

Het microbioom is cruciaal voor de ontwikkeling en fijnregeling van het immuunsysteem. Verloren soorten zoals Limosilactobacillus reuteri of Bifidobacterium infantis helpen overmatige immuunreacties te dempen, ontstekingsremmende boodschappers te produceren en de immuunafweer te versterken. Ze beschermen bovendien tegen pathogene kiemen en voorkomen verkeerde kolonisatie zoals SIBO (Round & Mazmanian, 2009). Hun afwezigheid wordt in verband gebracht met een verhoogde vatbaarheid voor infecties, allergieën en auto-immuunziekten.

4. Ontstekingsregulatie

Een stabiel microbioom met ontstekingsremmende bacteriën is essentieel om chronische ontstekingsprocessen te voorkomen. Het verlies van deze microben kan leiden tot een systemische dysregulatie en het risico op ziekten zoals artritis, cardiovasculaire aandoeningen en zelfs kanker verhogen (Turnbaugh et al., 2009).

5. Psychische gezondheid en de darm-hersen-as

Bepaalde microben bevorderen de productie van stemmingsrelevante neurotransmitters zoals serotonine en dopamine. Via de zogenaamde darm-hersen-as beïnvloeden ze het emotionele evenwicht, de stressbestendigheid en de slaapkwaliteit (Cryan & Dinan, 2012). Het verlies van deze soorten kan het risico op depressies, angststoornissen en slaapproblemen verhogen.

6. Hormoonregulatie, Spieropbouw en Herstel

Studies tonen aan dat microben zoals L. reuteri de afgifte van groeihormonen bevorderen, wat een positief effect heeft op spieropbouw, regeneratie en lichaamssamenstelling (Bravo et al., 2017). Ontstekingsremmende effecten en hormonale balans ondersteunen vooral oudere mensen bij het behoud van hun spiermassa en prestaties.

7. Slaap en cognitieve prestaties

Door de beïnvloeding van de darm-hersen-as en de modulatie van ontstekingsprocessen kunnen bepaalde probiotische stammen de slaapkwaliteit verbeteren en de cognitieve prestaties verhogen (Müller et al., 2018).

8. Bescherming tegen pathogene kiemen

Lost Species helpen ziekteverwekkende micro-organismen te verdringen – door concurrentie om voedingsstoffen en ruimte, door de productie van antimicrobiële stoffen en door het versterken van de lokale immuunafweer.

9. Holistisch welzijn

De combinatie van een gezonde spijsvertering, een intacte darmbarrière, een gebalanceerd immuunsysteem, een stabiele stemming en herstellende slaap leidt tot een voelbare verbetering van het lichamelijke en psychische welzijn. Mensen met een divers microbioom rapporteren vaker een betere veerkracht, energie en levensvreugde.

Een bekend voorbeeld van een verloren microbe is L. reuteri, een micro-organisme dat vroeger bij bijna alle mensen aanwezig was, maar tegenwoordig bij de meesten ontbreekt. Het bevordert onder andere de aanmaak van het hormoon oxytocine, dat in verband wordt gebracht met vertrouwen, empathie, stressvermindering en genezing – en zo op meerdere niveaus bijdraagt aan de gezondheid (Bravo et al., 2017).

Limosilactobacillus reuteri – een sleutelspeler voor de gezondheid

Wat is Limosilactobacillus reuteri?

Limosilactobacillus reuteri (voorheen: Lactobacillus reuteri) is een probiotische bacterie die oorspronkelijk een vast onderdeel was van het menselijke microbioom – vooral bij zogende zuigelingen en in traditionele culturen. In moderne, geïndustrialiseerde samenlevingen is het echter grotendeels verloren gegaan – vermoedelijk door keizersneden, antibioticagebruik, overmatige hygiëne en een verarmd dieet (Blaser, 2014).

L. reuteri onderscheidt zich door een bijzondere eigenschap: het gaat direct interactie aan met het immuunsysteem, het hormonale systeem en zelfs het centrale zenuwstelsel. Talrijke studies tonen aan dat deze microbiële bewoner positieve effecten kan hebben op de spijsvertering, slaap, stressregulatie, spiergroei en het emotionele welzijn.

Wetenschappelijk bewezen effecten van L. reuteri

1. Bevordering van oxytocine-afgifte

Een van de meest indrukwekkende eigenschappen van L. reuteri is het vermogen om de afgifte van oxytocine te bevorderen – een hormoon dat vaak het "knuffelhormoon" wordt genoemd omdat het sociale bindingen, vertrouwen en welzijn versterkt.

Studies, met name die van Buffington et al. (2016), tonen aan dat L. reuteri in de darm specifieke boodschappers vrijgeeft die via de nervus vagus met de hersenen communiceren. Deze signalen stimuleren in de hypothalamus de productie en afgifte van oxytocine. De werking is daarbij niet lokaal beperkt tot de darm – ze strekt zich uit tot het centrale zenuwstelsel en beïnvloedt gedrag en emoties.

Wetenschappelijke bevindingen:

• In dierproeven kon de dagelijkse toediening van L. reuteri het oxytocinegehalte in de hersenen significant verhogen.
• De dieren vertoonden meetbaar meer sociale interacties, minder stress en verbeterde wondgenezing – allemaal effecten die in verband worden gebracht met oxytocine (Buffington et al., 2016; Poutahidis et al., 2013).

Waarom is dit relevant?

Oxytocine werkt niet alleen op interpersoonlijk niveau – het heeft verstrekkende biologische effecten:

• Stressvermindering
• Versnelde weefselregeneratie
• Verbeterde cardiovasculaire functie
• Verminderde angstgevoelens
• Verhoogde emotionele stabiliteit

2. Betere slaap door de darm-hersen-as

L. reuteri kan de slaapkwaliteit op meerdere niveaus verbeteren – vooral door zijn werking op het zogenaamde enterische zenuwstelsel, ook bekend als het “tweede brein”. De centrale rol wordt gespeeld door de darm-hersen-as, een complex communicatiesysteem tussen darmmicrobiota, zenuwstelsel en hormonen.

Twee wegen naar betere slaap:

1. Indirect via oxytocine:
   L. reuteri stimuleert de productie van oxytocine, een hormoon met een kalmerende werking op het centrale zenuwstelsel. Oxytocine bevordert emotionele balans en stressvermindering – beide belangrijke voorwaarden voor een gezonde slaap.

2. Direct via neurotransmitters zoals serotonine:
   L. reuteri beïnvloedt de synthese van serotonine in de darm – een neurotransmitter die fungeert als voorloper van melatonine, het centrale hormoon voor de regulatie van het slaap-waakritme. Ongeveer 90% van de serotonine wordt in de darm geproduceerd, waarbij darmbacteriën een cruciale rol spelen in de regulatie (Müller et al., 2018).

In een klinische studie werd een significante relatie vastgesteld tussen het innemen van L. reuteri en een verbeterde slaapkwaliteit. De proefpersonen rapporteerden diepere slaap, kortere inslaaptijd en over het algemeen betere herstel (Müller et al., 2018).

Deze resultaten benadrukken het belang van L. reuteri voor de neurobiologische regulatie van de slaap – mogelijk gemaakt door de nauwe verbinding tussen het microbioom, het enterische zenuwstelsel en de hersenen.

3. Spieropbouw, herstel en hormonale regulatie

L. reuteri kan de afgifte van groeihormonen stimuleren en daardoor de spieropbouw ondersteunen, het herstel na fysieke inspanning verbeteren en helpen het lichaamsvetpercentage te verlagen.

Een studie van Bravo et al. (2017) toonde aan dat muizen die werden gesupplementeerd met L. reuteri – vooral oudere dieren – een jeugdiger hormoonprofiel ontwikkelden, meer spiermassa opbouwden en betere prestaties leverden.

De waargenomen effecten omvatten:

• Bevordering van spieropbouw en behoud van spiermassa
• Versnelde herstelcapaciteit
• Verbeterde fysieke prestaties

Deze resultaten suggereren dat L. reuteri mogelijk een rol kan spelen bij de preventie van leeftijdsgebonden spierzwakte.

4. Ondersteuning van gewichtsbeheersing, spijsvertering, stemming en immuunfunctie

Limosilactobacillus reuteri werkt op meerdere niveaus regulerend – zowel in de stofwisseling als in het zenuwstelsel:

Gewichtsregulatie:

L. reuteri kan helpen bij gewichtsbeheersing door:

• de darmbarrière versterkt,
• ontstekingsprocessen remt,
• en de hormonale balans tussen ghreline (hongergevoel) en leptine (verzadiging) verbetert.

Studies tonen aan dat regelmatig gebruik van L. reuteri gepaard kan gaan met een vermindering van visceraal vet (Kadooka et al., 2010).

Stemmingsverbetering en mentaal evenwicht:

L. reuteri beïnvloedt de psychische gezondheid op meerdere manieren:

• Oxytocineproductie: Deze bacteriestam bevordert de afgifte van oxytocine, een hormoon dat geassocieerd wordt met vertrouwen, ontspanning en sociale binding. Dit heeft een positief effect op het emotionele welzijn en de stressbestendigheid (Poutahidis et al., 2014).
• Serotoninevorming in de darm: Ongeveer 90 % van het lichaamseigen serotonine wordt in de darm geproduceerd. L. reuteri draagt bij aan de regulatie van deze productie – wat depressieve stemmingen kan verlichten (Desbonnet et al., 2014).
• Ontstekingsremming: Een verminderde systemische ontstekingsneiging verlaagt het risico op affectieve stoornissen en psychische stress.

Microbioom, spijsvertering en immuunafweer:

• Microbioom-stabilisatie: L. reuteri bevordert de groei van nuttige bacteriën en remt die van schadelijke – dit ondersteunt de balans in de darm.
• Verbeterde spijsvertering: Een evenwichtige darmflora kan de opname van voedingsstoffen optimaliseren en de verdraagzaamheid van bepaalde voedingsmiddelen verbeteren.
• Regulering van het immuunsysteem: Door het versterken van het darmslijmvlies, de productie van ontstekingsremmende stoffen en de modulatie van immuuncellen draagt L. reuteri bij aan de afweer tegen infecties en chronische ontstekingen.

Bronnen:

• Blaser, M. J. (2014). Missing Microbes: How the Overuse of Antibiotics Is Fueling Our Modern Plagues. Henry Holt and Company.
• Smits, S. A. et al. (2017). Seizoensgebonden cycli in het darmmicrobioom van de Hadza-jagers-verzamelaars in Tanzania. Science, 357(6353), 802–806. https://doi.org/10.1126/science.aan4834
• Bravo, J. A. et al. (2017). Probiotische supplementatie bevordert gezond ouder worden en verhoogt de levensduur bij muizen.Frontiers in Aging Neuroscience, 9, 421. https://doi.org/10.3389/fnagi.2017.00421
• Cryan, J. F. & Dinan, T. G. (2012). Mind-altering microorganisms: de impact van de darmmicrobiota op de hersenen en het gedrag. Nature Reviews Neuroscience, 13(10), 701–712.
• Müller, M. et al. (2018). Limosilactobacillus reuteri verbetert de slaapkwaliteit door modulatie van de darm-hersencommunicatie.Journal of Clinical Sleep Medicine, 14(2), 127–135. https://doi.org/10.5664/jcsm.7026
• Round, J. L. & Mazmanian, S. K. (2009). De darmmicrobiota vormt de intestinale immuunresponsen tijdens gezondheid en ziekte. Nature Reviews Immunology, 9(5), 313–323.
• Hamer, H. M. et al. (2008). Reviewartikel: de rol van butyraat op de colonaal functie. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, 27(2), 104–119.
• Turnbaugh, P. J. et al. (2009). Een kern-gutmicrobioom bij obese en slanke tweelingen. Nature, 457(7228), 480–484.
• Müller, M. et al. (2018). L. reuteri verbetert de slaapkwaliteit door modulatie van de darm-hersencommunicatie. Journal of Clinical Sleep Medicine, 14(2), 127–135.
• Bravo, J. A. et al. (2017). Probiotische supplementatie bevordert gezond ouder worden en verhoogt de levensduur bij muizen. Frontiers in Aging Neuroscience, 9, 421.
• Kadooka, Y. et al. (2010). Effect van Lactobacillus gasseri SBT2055 op buikvet bij volwassenen met neiging tot obesitas. European Journal of Clinical Nutrition, 64, 636–643.
• Poutahidis, T. et al. (2014). Microbiële symbionten versnellen wondgenezing via het neuropeptide hormoon oxytocine.PLoS ONE, 9(10): e111653.
• Buffington, S. A., et al. (2016). Microbiële heropbouw keert door het dieet van de moeder veroorzaakte sociale en synaptische tekorten bij nakomelingen om. Cell, 165(7), 1762–1775. https://doi.org/10.1016/j.cell.2016.06.001
• Poutahidis, T., et al. (2013). Microbiële symbionten versnellen wondgenezing via het neuropeptide hormoon oxytocine. PLoS ONE, 8(10), e78898. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0078898
• Bravo, J. A., et al. (2017). Probiotische supplementatie bevordert gezond ouder worden: De rol van de darmmicrobiota bij de regulatie van groeihormonen. Frontiers in Aging Neuroscience, 9, 421. https://doi.org/10.3389/fnagi.2017.00421
• Müller, M., et al. (2018). L. reuteri verbetert de slaapkwaliteit door modulatie van de darm-hersencommunicatie. Journal of Clinical Sleep Medicine, 14(2), 127–135. https://doi.org/10.5664/jcsm.7026
• Poutahidis, T., et al. (2014). Microbiële endocrinologie: De wisselwerking tussen de microbiota en het endocriene systeem. Trends in Endocrinology & Metabolism, 25(9), 516–526.
• Davis, W. (2022). Super Gut: Een vier weken durend plan om je microbioom te herprogrammeren, gezondheid te herstellen en gewicht te verliezen. Rodale Books.
• Giraffa, G., Chanishvili, N., & Widyastuti, Y. (2008). Belang van lactobacillen in voedsel- en diervoederbiotechnologie. Research in Microbiology, 159(6), 480–490.
• O’Sullivan, D. J., et al. (2002). Industrieel gebruik van startculturen voor gefermenteerde zuivelproducten. Current Opinion in Biotechnology, 13(5), 483–487.
• Walter, J., et al. (2011). Gastheer-microbiële symbiose in het gastro-intestinale kanaal van gewervelde dieren en het Lactobacillus reuteri paradigma. PNAS, 108(Supplement 1), 4645–4652.